Passie en hartstocht

een spiritueel-filosofische beschouwing

door Stef van Beek

Betekenis
Het is niet eenvoudig om deze twee nauw verwante begrippen van elkaar te onderscheiden. Maar na het raadplegen van enkele woordenboeken en encyclopedieën kom ik, in combinatie met mijn eigen visie, tot het idee dat hartstocht een heftig gevoel is dat uit het hart komt, maar dat niet langdurig hoeft te zijn. Ik denk dat het deel tocht in dit woord verwijst naar een windvlaag door een smalle opening, die in dit geval uit het hart komt. Het is een soort hartelijke openheid waarbij vurige gevoelens op een bepaald moment een directe, ongecompliceerde weg naar buiten vinden. Die gevoelens kunnen al opgewekt worden door een eenmalige waarneming of ervaring die de zinnen prikkelt. Hartstocht kan een persoon helemaal op doen gaan in zijn activiteit of gevoel, waardoor andere dingen lijken te verdwijnen. In een hartstochtelijke liefdesaffaire spelen begeerte en verliefdheid een hoofdrol. Zo´n affaire is wel erg intens, maar hoeft niet persé lang te duren.

Passie lijkt daarentegen een veel dieper gevoel te zijn, dat erg diep in een persoon verankerd zit en dat daarom oneindig voortduurt. Het is geen gril, maar een voortstuwende kracht die iemand, ongeacht de consequenties, blijvend leidt. Het gevoel van passie kan net zo intens zijn als dat van hartstocht. Passie brengt echter ook een enorme daadkracht en uithoudingsvermogen met zich mee, om kost wat kost het doel te bereiken. Zelfs als het volgen van die passie tot pijn of tot de dood leidt, kan passie iemands daden blijvend beheersen. Als het om de liefde gaat kan passie het liefdespaar voor oneindig met elkaar verbinden, ongeacht de obstakels die tussen beiden staan. Die verbondenheid kan zelfs tot na de dood voortduren.

Hartstocht en passie hebben gemeen dat ze intense, heftige en overheersende gevoelens zijn, die de persoon in kwestie vol overgave en zeer toegewijd maken. Maar bij hartstocht kan die overgave op dat moment, tijdelijk, of regelmatig terugkerend, maar niet noodzakelijkerwijs constant zijn. Terwijl er bij passie wel sprake is van een onvergankelijke overgave en dedicatie.

Essentiële vragen
De eerste kernvraag die iedereen zichzelf zou kunnen stellen in verband met deze twee begrippen is: "Hoe weten we wanneer we hartstochtelijk of gepassioneerd zijn?" De verschillende manier waarop je deze twee woorden gebruikt, zegt al heel veel. Je leeft voor je passie, of je leeft vanuit hartstocht. Leven voor je passie impliceert dat je een beklijvend doel hebt, waar je naartoe leeft of waarvoor je leeft. Er valt niet aan te ontsnappen, maar je ziet het niet als moeten. Je hebt een innerlijke drang om er veel mee bezig te zijn, omdat je je geen betere tijdsbesteding kunt voorstellen. En als je er je dagen mee kunt vullen, voel je je gelukkig.

Leven vanuit hartstocht is een uit het hart gekozen manier van leven, waarbij je je overgeeft aan het moment en ervan geniet. Je leeft in het moment, zonder je zorgen te maken over dingen die op dat moment niet relevant zijn. Je leeft alsof het je laatste dag is en doet precies wat je hart je ingeeft en je voelt je vrij om toe te geven aan je grillen en spontaniteit. Al je zintuigen staan open om volledig op te gaan in de ervaringen die je hebt, zonder dat je weet of je keuzes structureel zijn of eenmalig.

Waar hartstochtelijk leven vooral genieten is van je vrijheid om je hart te volgen, in het moment te leven en op te gaan in je activiteit, is gepassioneerd zijn eerder uiting geven aan je innerlijke drive om bezig te zijn met dat doel of die activiteit die je structureel vervult.

De daaruit volgende essentiële vraag voor ieder mens is: "Hoe ontdek ik wat mijn passie is?" Dus hoe ontdek ik mijn levensdoel? Vaak kiezen mensen een doel die ze onnodig tot een onlosmakelijk deel van hun identiteit, ofwel tot hun passie verheffen. Eigenlijk zijn zij vooral op zoek naar houvast, naar een drijfveer, of naar een richtinggever aan hun leven. Maar voor het vinden van hun passie zoeken zij dan niet diep genoeg in zichzelf. In dat geval kan het nastreven van dat doel wel eens een vermoeiende strijd opleveren, onrealiseerbaar blijken, of de persoon in kwestie niet gelukkig maken. Hoe sneller zo iemand zich realiseert dat die keuze niet zijn of haar werkelijke passie was, hoe eerder diegene zichzelf kan bevrijden van die last.

De gevoelens van vrijheid en vertrouwen zijn essentiële voorwaarden voor de ontdekking van je passie. Als je bewust, vrij en hartstochtelijk leeft, kun je namelijk de vele waardevolle ervaringen die je zelf op je pad kiest, optimaal benutten om dat te ervaren en te leren wat je nodig hebt om gelukkiger, completer en wijzer te worden, zonder dat je daarbij je keuzevrijheid inlevert. Je bent immers niet gebonden aan eerdere keuzes, want op elk moment kun je met volle hartstocht opgaan in een nieuwe keuze. Die luchtigheid van het bewust en vrij leven vanuit hartstocht brengt je het meeste ontwikkeling en inzicht in jezelf en in de wereld om je heen. Je hartstochtelijke ontdekkingstochten van het leven en de inzichten die je daarbij opdoet, zijn de manier om bij je passie uit te komen.

De derde wezenlijke vraag is: "Hoe leef ik mijn passie?" Als je weet wat onlosmakelijk bij jouw ziel hoort, als je voelt dat je een missie hebt in dit leven, dat je een doel hebt wat zo erg de moeite waard is dat je er je leven aan wilt wijden en als dat doel uit liefde geboren is, dan heb je je passie gevonden. Ik denk dat een passie die op een dergelijke wijze ontstaat, geen frustratie, lijden, afzien, of dood met zich mee hoeft te brengen. Ik weet dat uiting geven aan je passie, liefde voortbrengt. Je laat dan namelijk een stukje van je ziel zien aan de wereld. En de wereld ziet jouw liefde voor je passie, een stukje van je ziel, en dat raakt mensen diep in hun hart.

Om de liefde, energie en aandacht die je aan je passie schenkt, moet je ook jezelf waarderen. Dan kun je onvoorwaardelijk voor je passie gaan, dus dat je toegewijd ermee bezig bent, zonder liefde, respect of waardering voor jouw passie terug te verwachten. Als je vanuit onvoorwaardelijke liefde en compleetheid je passie volgt, druk je in die passie je eigen essentie uit en zul je anderen zeker betoveren.

© Stef van Beek. Utrecht, 5 september 2007.

www.globalsoul.nl